بدیع‌الزمان بن علیرضا تبریزیبدیع الزّمان تبریزی، خوشنویس و شاعر قرن یازدهم است. ۱ - مهارت در خوشنویسیفرزند ارشد علیرضا تبریزی معروف به عبّاسی بود؛ خوشنویسی را نزد پدر آموخت و در نگاشتن نستعلیق و نسخ مهارت تمام یافت، به تحصیل علوم نیز روی آورد تا جایی که «در علوم حکمیّه استادی ماهر گشت». [۱]
هدایت الله سپهر، تذکرة خوشنویسان، ج۱، ص۹۷، (تهران).
۲ - یادگیری زبانبدیع الزمان، ادبیات عرب و زبان ترکی را نیز نزد استادان فن فراگرفت. ۳ - شعر سراییاو به سرودن شعر رغبت تمام داشت و بدیعا تخلص می‌کرد. [۲]
محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۶، تهران ۱۳۱۴ ش.
[۳]
مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۹۸، تهران ۱۳۶۳ ش.
۴ - لقب نیک نگاربدیع الزمان را از مشاهیر خوشنویسان دانسته‌اند. [۴]
عبدالمحمد ایرانی، پیدایش خط و خطاطان، ج۱، ص۱۴۱، مصر ۱۳۴۶، چاپ افست تهران.
میرزا سنگلاخ خراسانی درباره او می‌نویسد: «قلم فسخ بر خطوط خطاطان نسخ نویس کشیده و خط نسخ تعلیقش در میان خوشنویسان مسلّم گردیده» [۵]
میرزا سنگلاخ خراسانی، تذکرة الخطاطین، ج۱، ص۲۴۶، تبریز ۱۲۹۱ـ۱۲۹۵.
و از او با لقب نیک نگار یاد می‌کند [۶]
میرزا سنگلاخ خراسانی، تذکرة الخطاطین، ج۱، ص۲۵۲، تبریز ۱۲۹۱ـ۱۲۹۵.
اما در مآخذ قدیمتر،
این لقب برای بدیع الزمان دیده نمی‌شود. ظاهراً سنگلاخ، چنانکه برای بعضی خطاطان دیگر نیز چنین کرده، این لقب را به وی داده است. ۵ - آثار به جاماندهاز جمله آثار بدیع الزمان قطعه‌ای رباعی در مدح شاه صفی است که نشان می‌دهد تا سال ۱۰۳۸، تاریخ جلوس شاه صفی، در قید حیات بوده است. [۷]
مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۱، ص۹۸، تهران ۱۳۶۳ ش.
۶ - وفات و محل دفنبدیع الزمان در اصفهان درگذشت و مدفنش را در قبرستان تخت فولاد اصفهان نوشته‌اند. ۷ - فهرست منابع(۱) عبدالمحمد ایرانی، پیدایش خط و خطاطان، مصر ۱۳۴۶، چاپ افست تهران. (۲) مهدی بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، تهران ۱۳۶۳ ش. (۳) محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، تهران ۱۳۱۴ ش. (۴) هدایت الله سپهر، تذکرة خوشنویسان، (تهران). (۵) میرزا سنگلاخ خراسانی، تذکرة الخطاطین، تبریز ۱۲۹۱ـ۱۲۹۵. (۶) احمد بن حسین منشی قمی، گلستان هنر، چاپ احمد سهیلی خوانساری، تهران ۱۳۶۶ ش، ص نوزده، ۱۲۶. ۸ - پانویس
۹ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بدیع الزمان تبریزی»، شماره۸۰۳. |